Ben je een lezer met een beginnende interesse in psychedelica, dan heb je misschien geen idee wat Bicycle Day inhoudt. Bij deze vertel ik je dan graag over een van de belangrijkste gebeurtenissen in de geschiedenis van de psychedelische wetenschap én subcultuur. Helemaal onderaan deel ik wat meer over mijn persoonlijke connectie met deze dag.
In 1938 ontwikkelde de Zwitserse scheikundige Albert Hofmann een nieuw middel, in de zoektocht naar een medicijn tegen postpartum bloedingen. Omdat dierentesten niet het gewenste resultaat lieten zien, belandde het middel op de plank. Maar in april 1943 pakte Hofmann het middel er, na een ingeving, weer bij voor verder onderzoek. Die dag ging hij onwel naar huis: hij voelde zich duizelig en rusteloos en had het vreemde gevoel ergens van onder invloed te zijn. Hij vermoedde dat het met die substantie te maken had: misschien was hij niet helemaal zorgvuldig te werk gegaan en had hij iets van het goedje binnengekregen. Het intrigeerde hem zo, dat hij een paar dagen later het middel op zichzelf besloot te testen. Op 19 april 1943 nam Albert Hofmann een minuscule hoeveelheid – 250 microgram – van het middel in. Al gauw werd duidelijk dat hij beter zo snel mogelijk naar huis kon gaan: het middel bleek potenter dan gedacht. Samen met zijn assistent fietste hij van zijn lab in Basel naar zijn woning. Dat fietsritje – vandaag precies 80 jaar geleden – zou de boeken in gaan als de allereerste LSD trip ooit. Albert Hofmann, de keurige Zwitserse scheikundige die bij toeval LSD had ontdekt, ervoer haar psychedelische effecten die 19e april in volle glorie. And the rest is history.
De ontdekking van LSD ontketende een culturele revolutie én het begin van de psychedelische wetenschap. Er rust helaas nog steeds een taboe op het middel. Vanwege de lange werkingsduur wordt er tegenwoordig veel minder onderzoek naar gedaan dan naar bijvoorbeeld psilocybine of MDMA. Maar in de jaren ‘50 en ‘60 was het een geliefd middel onder onderzoekers en psychiaters – in die tijd is de basis gelegd voor de psychedelische wetenschap, die nu zo in de belangstelling is. Er is veel geschreven over Bicycle Day en als je het leuk vindt om er wat dieper in te duiken, staan onderaan dit blog wat artikelen en een mooi animatiefilmpje.
LSD staat op lijst 1 van de Opiumwet en daarom kan ik er in mijn praktijk niet mee werken. Ik zou er eerlijk gezegd geen sessies mee willen begeleiden, vanwege de lange werkingsduur. Maar ik heb wel echt iets met (de ontstaansgeschiedenis van) het middel. Bicycle Day is een historische gebeurtenis die onder psychonauten een haast mythische status heeft aangenomen, en dat sentiment deel ik wel. Ik ben niet iemand die elk jaar zelf tript op deze datum, maar ik liet wel ooit mijn wereldreis beginnen op 19 april, om precies een jaar later op die dag weer terug te komen. Albert Hofmann beschouw ik als een van de meest inspirerende figuren uit de psychedelische wetenschap. Ondanks zijn enorme invloed is hij altijd ontzettend bescheiden gebleven - dat maakte hem in mijn ogen zo bijzonder. De ontdekking van LSD is een gebeurtenis geweest waarvan het "ripple effect" nog in volle gang is. Ook mijn eigen leven is er indirect door beïnvloed.
In 2006 werd in Basel een groot congres georganiseerd, ter ere van Hofmanns 100e verjaardag. Tijdens dat LSD symposium, transformeerde mijn jeugdige fascinatie voor psychedelica in een levenslange professionele passie. Toen Hofmann het publiek tijdens zijn eindspeech vertelde dat dit congres zijn “zorgenkindje” weer had veranderd in een “wonderkind”, hield ik het - net als vele anderen in het publiek - niet droog. Het symposium was voor mij een levensveranderende ervaring en de directe aanleiding om het jaar daarop Stichting OPEN op te richten. En aan die beslissing heb ik zoveel te danken… professioneel én persoonlijk.
Ik ben op m’n 19e antropologie gaan studeren omdat ik zo gefascineerd was door het sjamanistische gebruik van psychedelica. Maar gaandeweg ben ik tot de conclusie gekomen dat sjamanisme te ver weg staat van mijn eigen wereldbeeld. In mijn werk als psychedelisch gids vind ik het nu veel interessanter om te kijken hoe we psychedelica kunnen inpassen in onze eigen cultuur, met eigentijdse kaders en rituelen. En als antropoloog ben ik gaan inzien het ook interessant is om naar je eigen (sub)cultuur te kijken en de verhalen die daarin belangrijk zijn, te eren. Dus vandaar mijn ode aan Bicycle Day.